Τρία πανέμορφα λαϊκά παραμύθια – τα αγαπημένα της εγγονής μου. Η Κατιτή, ψηλή ως πέντε μήλα το ένα πάνω στ’ άλλο, κι όμως ατρόμητη μπροστά στο θεόρατο Λιοντάρι, ο Λαγός, άτολμος και ντροπαλός απέναντι στη ζαβολιάρα Αλεπού, κι ο Τσουγκρούτ, ο ποντικός που έπεσε στη χύτρα με το καυτό κουρκούτι, μας κάνουν ν’ αναρωτιόμαστε:
Μήπως η γενναιότητα δεν έχει να κάνει με το μέγεθος ή τη δύναμή μας; Μήπως και τα καψίματα της ζωής μπορούν να μας μεγαλώνουν;
Για μικρά παιδιά και όσους δεν έχουν ξεμαγευτεί από τη φασαρία του κόσμου.
Τρία λαϊκά παραμύθια για παιδιά που θέλουν να μεγαλώσουν – δηλαδή για όλα τα παιδιά. Τα δυο πρώτα έρχονται από την Αφρική. Το τρίτο και καλύτερο, από την Ελλάδα. Το πρώτο είναι η ιστορία ενός ατρόμητου κοριτσιού που καταφέρνει να σώσει ένα ολόκληρο χωριό από τα δόντια του λιονταριού. Για γενναιότητα μιλάει το παραμύθι, όμως υπάρχει κι ένα κρυμμένο μήνυμα για τα μικρά παιδιά που δεν ξέρουν να διαβάζουν αλλά λαχταράνε ν’ ακούνε παραμύθια. Άραγε ποιο;
Το δεύτερο είναι η ιστορία ενός λαγού που προσπαθεί να πάρει πίσω τη φωλιά του από μια πεισματάρα, αρπακτική και ανάγωγη αλεπού. Ζητάει βοήθεια από τα πιο δυνατά ζώα του δάσους. Ποιο να είναι εκείνο που θα μπορέσει να τον βοηθήσει και με ποιον τρόπο;
Το τρίτο είναι ένα κλιμακωτό παραμύθι πολύ γνωστό σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Η παραλλαγή αυτή βασίζεται σε μια καταγραφή από τους Ρομά της Αττικής που οφείλει η συγγραφέας στην αφηγήτρια και φίλη, Αγνή Στρουμπούλη. Για το τέλος της ιστορίας ακολούθησε την πεπατημένη στις περισσότερες καταγραφές – πάντα με λόγια δικά της, σαν όλους τους παραμυθάδες.
«Η παραμυθού Λιλή Λαμπρέλλη δύσκολο να δώσει κάτι που να μην είναι γοητευτικό. Στο “Τσουγκρούτ κι άλλα δύο λαϊκά παραμύθια για παιδιά που θέλουν να μεγαλώσουν” (εκδ. Πατάκη) επεξεργάζεται και αφηγείται με τον μοναδικό της τρόπο δύο παραμύθια από την Αφρική και ένα από τους Ρομά της Αττικής. Δεν είναι μονάχα ο χειμαρρώδης σουρεαλισμός της λαϊκής παράδοσης που κατακλύζει τον ακροατή/αναγνώστη με εικόνες και περιστατικά, σαν σε όνειρο, διασκεδάζοντας και ανακουφίζοντας τους μύχιους φόβους του παιδιού καθώς αυτό μεγαλώνει και αλλάζει. Είναι και ότι πάντα, διαβάζοντας τη Λαμπρέλλη, την ακούμε κιόλας να τα λέει, τη βλέπουμε μπροστά μας να κινείται, να χειρονομεί. Μια μαγική παρουσία στην οποία το παιδί θα δώσει, είμαστε βέβαιοι, το πρόσωπο που αυτό θα επιλέξει, ενσαρκώνεται και αφηγείται τα παραμύθια στο παιδικό δωμάτιο, βγαλμένη σαν τζίνι από τις σελίδες του «Τσουγκρούτ» που εικονογράφησε εξαιρετικά ο Αχιλλέας Ραζής. Ολα τα παιδιά θα απολαύσουν το βιβλίο αυτό μετά τα 2-3 τους χρόνια, ιδίως αν κάποιος ενήλικος τους το διαβάσει με όρεξη!»
Μαρία Τοπάλη, Η Καθημερινή, https://www.kathimerini.gr/culture/561605785/apo-to-mpoychenvalnt-ston-kyrio-koy/
Λίλη Λαμπρέλλη
